Meten is Weten
Dit jaar werd ik opnieuw geconfronteerd met iets wat ik zelf al jaren verkondig: ‘Neem nooit zomaar iets klakkeloos aan”
Wat is het geval, zoals inmiddels veel liefhebbers doen, zuren ook wij het drinkwater voor de duiven aan.
Standaard heeft leidingwater in Nederland een zuurgraad tussen de 7 en 8,2
Niet overal in Nederland is deze dus gelijk!
Door het verlagen van de zuurgraad ontstaat een bacterie- en schimmelwerend effect op in het drinkwater. Hierdoor dringen dus minder of geen kwade micro-organismen door in het maag-darmkanaal van de duif en komt dit de algehele gezondheid ten goede.
Type zuren
Aanzuren van drinkwater kan gedaan worden met 2 typen zuren, te weten anorganische of organische zuren. Anorganische zuren (bv. Zoutzuur en zwavelzuur) verlagen wel de pH, maar verstoren de elektrolyten balans, zijn agressief en corrosief, dus absoluut onverstandig te gebruiken.
Organische zuren (bv. Azijnzuur, mierezuur, propionzuur, citroenzuur) zijn de voornaamste zuren om de pH van het drinkwater te verlagen en zijn het meest effectief en veilig.
Daarnaast zit in de organische zuren ook weer een onderverdeling. Er zijn kort-, middel- en langketige vetzuren. Het voordeel van middel- en langketige vetzuren is dat ze ook in de darm komen en daar dus ook een werking kunnen uitvoeren. Dit heeft een positief effect op de vertering en opname van voedingsstoffen uit het voer.
In de praktijk
Wordt nogal verschillend gedacht wat de ideale waarde is. Binnen de pluimvee sector wordt een waarde tussen 3,5 – 4 aanbevolen. Ik ben er vast van overtuigd dat deze waarde niet toepasbaar is voor duiven. Bij en te lage pH zullen de wedstrijdduiven te weinig vocht opnemen en dit zal de energiebalans ernstig doen verstoren. Met alle nadelige gevolgen van dien.
Voor duiven
Een bevriende, zeer goede speler geeft zijn duiven geen kraanwater maar heeft een bron laten slaan. De pH-waarde van dit water is vastgesteld op 6. Ideaal volgens hem. En het moet worden gezegd, de praktijk zou hem gelijk kunnen geven. Wel blijft het belangrijk deze bron jaarlijks te laten controleren, zowel chemisch als bacteriologisch.
Op eigen hok
Volg ik het advies van Bas Thiele, DHP, hij heeft mij ook laten zien dat het standaard aanzuren van water zonder eerst de pH-waarde van het drinkwater ter plaatse te kennen in feite zinloos is en mogelijk meer kwaad dan goed doet.
Hoe gaan wij te werk.
Proefondervindelijk hebben wij vastgesteld hoeveel ml van het zuur wij moeten toedienen aan het kraanwater in Ermerveen om op de gewenste waarde van rond 5 uit te komen. Hiervoor hebben wij een pH-meter aangeschaft. Je kunt hiermee zo’n twee keer per jaar zelf een controle doen of de uitkomst nog correct is.
In samenspraak met Bas Thiele hebben wij besloten de duiven wekelijks 2 dagen van water te voorzien waarvan de waarde naar 5 wordt gecorrigeerd. Niet lager, niet hoger.
Serieuze leveranciers van organische zuren zullen dus altijd een tabel meeleveren hoe de hardheid van het water en de hoeveelheid zuur zich tot elkaar dient te verhouden. Nogmaals wees hierin zorgvuldig, en meet dit zelf! Je denkt anders dat je goed bezig bent maar in de praktijk kun je zomaar een averechts effect bereiken. Bij ons bleek dat wij maar 25% van de geadviseerde (tabel) hoeveelheid moesten geven om de gewenste waarde te bereiken.
Vooralsnog zijn wij over deze aanpak prima te spreken en zullen dit blijven doen totdat mogelijk andere inzichten dit corrigeren.